Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Rozdzielność majątkowa na wniosek wierzyciela z powodu długów

Zgodnie z art. 52§1a kro ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.

Ustanowienie rozdzielności następuje z dniem wydania wyroku, jednak w wyjątkowych wypadkach, przede wszystkim jeżeli małżonkowie żyją w faktycznym rozłączeniu, istnieje możliwość oznaczenia przez sąd w sentencji orzeczenia wcześniejszej daty.

Powyższy przepis przyznaje czynną legitymację procesową wierzycielowi jednego z małżonków do wniesienia powództwa o ustanowienie przez sąd ustroju przymusowego, jaki stanowi rozdzielność majątkowa. Podział majątku wspólnego może okazać się konieczny dla zaspokojenia wierzyciela w sytuacji kiedy może się on zaspokoić z niektórych składników majątku wspólnego, które wymienione są w art. 41§2 kro.

Dla uwzględnienia wytoczonego przez wierzyciela powództwa konieczne jest spełnienie dwóch warunków tj.

– wykazanie istnienia stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności w stosunku do jednego z małżonków oraz

– uprawdopodobnienie, że zaspokojenie tej wierzytelności wymaga podziału majątku wspólnego małżonków.

Zapisy zawarte w art. 52 § 1a kro znajdują zastosowanie do każdej wierzytelności, niezależnie od źródła i czasu jej powstania, za którą małżonek odpowiada majątkiem osobistym oraz przedmiotami wymienionymi w art. 41 § 2 i 3 krio. Wierzyciel nie może skorzystać z żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej, gdy małżonkowie są współdłużnikami oraz gdy chodzi o wierzytelność, która może zostać zaspokojona z majątku wspólnego. Tytuł wykonawczy stwierdzający istnienie wierzytelności może zostać wydany zarówno w postępowaniu przed sądem, jak i w postępowaniu administracyjnym.

W ustawie nie zawarto także wymagania, aby wskazane prawdopodobieństwo wystąpiło w wysokim stopniu. Dla uprawdopodobnienia, że zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego, nie jest konieczne skierowanie egzekucji do majątku osobistego dłużnika oraz przedmiotów majątkowych wymienionych w art. 41 § 2 kro. Zaspokojenie wierzytelności przysługującej od jednego z małżonków wymaga dokonania podziału majątku wspólnego wówczas, gdy nie ma możliwości zaspokojenia tej wierzytelności z majątku osobistego dłużnika i składników majątku wspólnego małżonków wymienionych w art. 41 § 2 k.r.o. i gdy brak podstaw do poszukiwania zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków (brak podstawy do nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową – art. 787 i art. 787 1 k.p.c.), natomiast będzie możliwe zaspokojenie z udziału w majątku wspólnym małżonków, który w wyniku podziału przypadnie temu z małżonków, który jest dłużnikiem (tak Komentarz do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pod redakcją K. Piaseckiego, LexisNexis, Wydanie 4, Warszawa 2009, tezy do art. 52).

Uprawdopodobnienie polega na wykazaniu faktu w stopniu mniejszym, aniżeli jego udowodnienie. Innymi słowy, aby dana okoliczność została uznana za uprawdopodobnioną nie musi być pewna, ale jej zaistnienie ma graniczyć z pewnością. Należy przy tym wskazać, iż ciężar uprawdopodobnienia spoczywa na tym, kto z przywołanych twierdzeń faktycznych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.), z tą różnicą, że zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne (art. 243 k.p.c.).

Oceniając żądanie zniesienia wspólności majątkowej, Sąd bierze pod uwagę także wzgląd na dobro rodziny pozwanych małżonków, a okoliczności te są brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (zob. por. wyrok SN z dn. 27 stycznia 2000, III CKN 426/98, wyroku SN z dn. 12 września 2000 por. III CKN 373/99). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 4 kwietnia 2014 r. II CSK 387/13 wskazał, że ,, należy dopuścić, w drodze wyjątku, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, możliwość zastosowania przewidzianej w art. 5 k.c. konstrukcji nadużycia prawa w sprawach, w których wierzyciel jednego z małżonków dochodzi na podstawie art. 52 § l a k.r.o. w procesie przeciwko obojgu małżonkom ustanowienia między nimi rozdzielności majątkowej. Sąd uznał jednak, iż w niniejszej sprawie taka wyjątkowa sytuacja nie ma miejsca.

Zgodnie bowiem z art. 5 k.c. uprawniony nie może wykonywać swego prawa sprzecznie z zasadami współżycia społecznego przez które, w myśl dominującego w doktrynie poglądu, rozumie się oceny moralne wyrażone w postaci uzasadnionych przez te oceny norm postępowania. Za takie wartości uznaje się dobro rodziny i jej integralność.

Przykład  sprawy sądowej

Sąd Rejonowy w Poznaniu po rozpoznaniu w dniu 09 lutego 2020 r. w Poznaniu sprawy z powództwa (…) SA  przeciwko M. P. i J. P.  o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej – ustala z dniem 22.06.2017r. rozdzielność majątkową pozwanych: M. P. i J. P. w miejsce wspólności majątkowej wynikającej z zawarcia przez nich małżeństwa w dniu 03.04.1988r. przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w S. za numerem aktu małżeństwa (…)/ (…).

Zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wykazał, że obie przesłanki wskazane w art. 52§1a kro zostały spełnione i uzasadniają ustanowienie rozdzielności majątkowej między pozwanymi.

Powód wykazał, że posiada wobec pozwanej J. P. wierzytelność stwierdzoną tytułem wykonawczym, będącym prawomocnym nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy, opatrzonym w klauzulę wykonalności na łączną kwotę 8586,86 zł (k. 19,20). Powód proponował pozwanej spłatę należności w ratach. Początkowo pozwana spłacała zadłużenie bezpośrednio do komornika. Dopiero wobec bezskuteczności tych działań próbował wyegzekwować należność w postępowaniu egzekucyjnym. W dniu 22 lipca 2016r. pozwana zaprzestała dokonywania spłaty należności, zarwała kontakt z powodem i komornikiem. Prawdopodobnie od tego czasu przebywa za granicą, miejsce jej pobytu nie jest znane. Tym samym zaspokojenie wierzytelności powoda stwierdzonej powołanym tytułem wykonawczym nie przynosi skutku.

Jedynym składnikiem majątku pozwanej o większej wartości, z którego powód mógłby zaspokoić wierzytelność jest lokal mieszkalny znajdujący się w miejscowości (…)/1, gmina K.. Niemniej jednak nieruchomość ta objęta jest natomiast ustawową wspólnością majątkową małżeńska pozwanych.

Stosownie do treści art. 42 kro wierzyciel małżonka nie może w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Inna sytuacja powstaje natomiast po ustaniu wspólności majątkowej.

Z twierdzenia powoda wynika, że w sytuacji ustanowienia między pozwanymi rozdzielności majątkowej, podejmie on działania zmierzające do dokonania podziału majątku wspólnego pozwanych a następnie skieruje egzekucję należności wynikającej z nakazu zapłaty do udziału pozwanej we własności ww. nieruchomości lokalowej.

W ocenie Sądu, ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy pozwanymi pozwoli na przekształcenie przysługującej małżonkom współwłasności nieruchomości lokalowej z łącznej na współwłasność ułamkową, co umożliwi powodowi skierowanie egzekucji należnej mu wierzytelności z udziału pozwanej. Powód znajduje się bowiem w sytuacji, w której nie ma praktycznie możliwości wyegzekwowania swojego roszczenia. Pozwana prawdopodobnie przebywa za granicą, jej miejsce pobytu nie jest znane, a dalsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego, skierowanego do tych samych co obecnie składników majątku pozwanej nie przyniosło skutku.

Przedstawione powyżej okoliczności jednoznacznie wskazują, że jedynym możliwym sposobem zaspokojenia wierzytelności powoda jest ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej między pozwanymi.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu