Zgodnie z art. 89 § 1 KRO jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.
Stosownie do treści art. 89 § 2 KRO w razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy § 1. Jeżeli dziecko ukończyło trzynaście lat, do zmiany nazwiska jest potrzebna jego zgoda.
Zgodnie z art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO), jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, a w braku takiego porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Poprzez pojęcie „istotne sprawy dziecka” należy rozumieć takie sprawy, które nie są związane z codziennym funkcjonowaniem małoletniego dziecka. Do istotnych spraw dziecka orzecznictwo zalicza m.in. sprawy związane z miejscem pobytu dziecka (postanowienie SN z dnia 14 października 1970 r., III CRN 181/70). Pogląd, zgodnie z którym rozstrzygnięcie o miejscu pobytu dziecka jest rozstrzygnięciem o istotnej sprawie rodziny, Sąd Najwyższy wyraził także w uchwale z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 21/12 .
Następnie należy wskazać, iż zgodnie z art. 133 § 1 KRO, rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Należy przy tym podnieść, iż stosownie do treści art. 135 § 1 KRO, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to te, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Podkreśla się przy tym, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.
Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza natomiast treść art. 96 KRO, według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.
Pozwany jest ojcem małoletniego, a zatem zobligowany jest do łożenia na jego utrzymanie. Mając na uwadze fakt, iż matka małoletniego domagała się zasądzenia od pozwanego alimentów w wysokości 900 zł miesięcznie, a pozwany nie uznał żądania w tym zakresie, konieczne okazało się dokonanie oceny potrzeb małoletniego – zgodnie z dyspozycją art. 135 § 1 KRO
Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię
Podstawową przesłanką do ustalenia ojcostwa pozwanego A. N. (1) w stosunku do małoletniego J. S. stanowił dowód z pisemnej opinii z zakresu badań genetycznych. Przedmiotowa opinia nie została przez żadną ze stron zakwestionowana. Ponadto, pozostały materiał dowodowy świadczący na okoliczności istotne dla decydowania o ojcostwie pozwanego – w szczególności w postaci zeznań przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda – dawał podstawy do uznania, iż pozwany jest ojcem małoletniego powoda. Na jego podstawie można ustalić okoliczności, w jakich doszło do tego, że P. S. zaszła w ciążę – z pozwanym, a następnie urodziła małoletniego powoda.
Całokształt zebranych dowodów – tak obiektywnych, jak i subiektywnych – wskazuje, że pozwany A. N. (1) jest ojcem małoletniego J. S.. Ponadto pozwany na rozprawie w dniu 4 października uznał ojcostwo względem małoletniego powoda. Uwzględniając całokształt powyższych okoliczności ustalono ojcostwo pozwanego w stosunku do małoletniego powoda, o czym orzeczono, jak w punkcie I wyroku.
W niniejszej sprawie przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda oraz pozwany nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka. P. S. wnosiła bowiem o pozostawienie dziecku nazwiska (…), zaś pozwany wskazał, iż chce, aby małoletni nosił jego nazwisko (…). Uwzględniając zatem okoliczność, iż rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, to małoletniemu należało – zgodnie z art. 89 § 1 zd. 3 w zw. z art. 89 § 2 zd. 1 KRO – nadać podwójne nazwisko.
Sąd stoi na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy w sposób wyraźny wskazuje na to, że pozwany nie wykazywał żadnego zainteresowania dzieckiem od chwili jego poczęcia, przez czas narodzin, badań DNA, aż do dnia dzisiejszego. W tym miejscu Sąd pragnie podkreślić, iż dał wiarę twierdzeniom matki małoletniego, iż poinformowała ona pozwanego o ciąży oraz że następnie, po upływie kilkunastu dni, pozwany wyprowadził się. Znamiennym jest, iż nawet wyniki badań DNA przeprowadzone w toku sprawy na wniosek pozwanego w żaden sposób nie wpłynęły na jego postawę. Pozwany nie podjął żadnego realnego kontaktu z powódką (o próbie kontaktu i nawiązania relacji z małoletnim synem nie może świadczyć wysyłanie jednego sms w ciągu tygodnia), by ustalić kwestię odwiedzin dziecka, nie telefonował z zapytaniem o jego rozwój, stan zdrowia, jak też w żaden inny sposób nie dopytywał jak czuje się matka dziecka i małoletni i w czym może im pomóc.
Argumentując brak działań w tym zakresie, pozwany wskazywał, że początkowo kwestionował swoje ojcostwo w względem małoletniego, natomiast po badaniach DNA – brak kontaktu z synem argumentował otrzymaną przypadkowo wiadomością sms. Jednak z drugiej strony pozwany podczas rozprawy w dniu 15 lutego deklarował walkę o małoletniego, chciał w sposób realny wpływać na jego rozwój i wychowanie. Dalszy jednak jego sposób postepowania wskazywał jego faktyczną motywację.
Zachowania pozwanego są skrajnie niedojrzałe, przy uwzględnieniu jego wieku, stopnia rozwoju, wykształcenia, stanu zdrowia psychicznego. Jednak powódka P. S. wniosła ostatecznie o ograniczenie władzy rodzicielskiej pozwanemu nad małoletnim synem do współdecydowania w istotnych sprawach dziecka. Sąd uznał także, że należy dać pozwanemu szansę poznania małoletniego syna i wpływania na jego dalszy rozwój, mimo jego wcześniejszego nieodpowiedzialnego zachowania.
W ocenie Sądu, na podstawie zasad logiki i doświadczenia życiowego oraz aktualnie obowiązujących cen, koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego wynoszą ok. 1400 zł, w tym wydatki na wyżywienie, odzież, środki higieniczne, rozrywka, materiały edukacyjne, leczenie oraz udział w kosztach utrzymania mieszkania. W zakresie kosztów wyżywienia Sąd miał na uwadze, iż małoletni ma prawie rok. Jest ogólnie dzieckiem zdrowym (cierpi jedynie na atopowe zapalenie skóry) i nie wymaga stosowania specjalnej diety. Wobec czego Sąd ustalił koszty wyżywienia w wysokości 400 zł. Sąd ustalił wydatki, z uwagi na wiek powoda, na środki higieny i kosmetyki, pampersy na kwotę 200 zł średniomiesięcznie. W zakresie kosztów leczenia matka powoda podała, iż małoletni jest dzieckiem zdrowym, jednak czasami łapie infekcje. Wydatki na leczenie sezonowych infekcji oraz suplementy diety Sąd określił na kwotę około 50 zł miesięcznie. Ustalając usprawiedliwione wydatki na odzież i obuwie Sąd miał na uwadze, iż co do zasady są to wydatki o charakterze sezonowym. Nie budzi wątpliwości, iż dziecko w wieku małoletniego wymaga wymiany garderoby co sezon, z uwagi na szybki wzrost. Zdaniem Sądu kwota 200 zł miesięcznie jest adekwatna do potrzeb powoda. Natomiast koszty rozrywki małoletniego, zakup materiałów edukacyjnych, zabawek, książeczek Sąd przyjął w wysokości miesięcznie 40 zł.
Do kosztów utrzymania powoda zalicza się również udział małoletniego w kosztach utrzymania mieszkania. Sąd uwzględnił udział dziecka we wspomnianych kosztach w wysokości około 500 zł miesięcznie. Przy ustalaniu ww. kwoty Sąd wziął pod uwagę okoliczność, iż małoletni mieszka w wynajmowanym mieszkaniu wraz z matką. Sąd dał wiarę twierdzeniom matki powoda odnoście wysokości ponoszonych opłat, wobec czego przyjął, iż opłata za czynsz wynosi 264 zł miesięcznie, opłata za energię elektryczną 70 zł co dwa miesiące oraz koszt wynajmu mieszkania 700 zł miesięcznie co daje łącznie ok. 1000 zł miesięcznie.
Zdaniem Sądu, powyższe wydatki, oceniane przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego, są w sposób naturalny związane z utrzymaniem osoby w takim wieku i przy takim stanie zdrowia, na jakim obecnie znajduje się małoletni powód oraz odpowiadają realnym potrzebom małoletniego, a nadto uwzględniają możliwości majątkowej i zarobkowe pozwanego.
W ocenie Sądu pozwany ma możliwość partycypacji w kosztach utrzymania małoletniego syna w kwocie po 800 zł miesięcznie bez uszczerbku dla możliwości utrzymania własnego. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego pozwany ma stałe zatrudnienie i uzyskuje znaczne dochody, ma również możliwości podjęcia dodatkowej pracy. Jednocześnie ojciec dziecka nie ma innych osób na utrzymaniu, aktualnie także obciąża go 1/3 kosztów związanych z utrzymaniem swojego mieszkania, bowiem zamieszkał wspólnie ze swoją narzeczoną i jej małoletnim dzieckiem. Wprawdzie pozwany na rozprawie zeznał, ze ponosi całość kosztów utrzymania mieszkania, jednak w ocenie Sądu ta okoliczność nie może mieć wpływu na orzeczoną wysokość alimentów względem małoletniego powoda, albowiem nie sposób przyjąć, że finansowanie narzeczonej i jej dziecku kosztów utrzymania mieszkania ma pierwszeństwo przed obowiązkiem alimentacyjnym względem biologicznego dziecka.
Sąd doszedł również do przekonania, iż każde z rodziców powinno w innym zakresie partycypować w kosztów utrzymania dziecka, tj. w kwocie 800 zł – ojciec małoletniego, 600 zł matka. Sąd ma na uwadze fakt, iż ciężar bieżącej opieki nad dzieckiem, a także jego wychowania ciąży na matce, co w myśl art. 135 § 2 KRO daje możliwość nierównomiernego rozłożenia ciężaru alimentacyjnego. Wyrok Sądu Rejonowego – VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 18 października 2018 r. VIII RC 686/17
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.