Twoja sprawa z zakresu prawa rodzinnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Ściąganie i egzekucja komornicza przedawnionych alimentów

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 KPC dłużnik może w drodze procesu żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Natomiast, gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Powołany przepis stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane.

Istotą powództwa opozycyjnego z art. 840 KPC jest wykazanie, że sam tytuł wykonawczy nie odpowiada istotnemu i rzeczywistemu stanowi rzeczy. Innymi słowy, dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części, jeżeli przeczy zdarzeniom na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, przez co w doktrynie rozumie się zaprzeczenie przez dłużnika obowiązkowi spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia objętego tytułem egzekucyjnym (vide: Jakubecki Andrzej (red.), Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, LEX nr 143251).

To powództwo zwane przeciwegzekucyjnym jest środkiem obrony przed egzekucją, przysługującym dłużnikowi. Zasadność roszczenia stwierdzonego orzeczeniem sądowym może być rozpatrywana tylko na podstawie zdarzeń, które nastąpiły po wydaniu orzeczenia sądowego. Tym samym nie mogą być to zdarzenia oparte na zarzutach poprzedzających wydanie tytułu egzekucyjnego. To powództwo może być wytoczone dopiero po nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, chociaż by egzekucja nie została jeszcze wszczęta.

Jak wskazuje się w literaturze przez „zdarzenia” należy rozumieć wyłącznie zdarzenia leżące u podstawy świadczenia wynikającego z zobowiązania dłużnika objętego tytułem egzekucyjnym. Zdarzeniami w oparciu, o które można żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego są okoliczności lub fakty, z którymi przepisy prawa materialnego łączą wygaśnięcie zobowiązań, albo które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego.

Dodatkowo ugruntowane orzecznictwo wskazuje, że skutek wygaśnięcia zobowiązania wywierają takie zdarzenia materialno-prawne, które powstały po powstaniu tytułu wykonawczego, jak wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia zgodnie z jego treścią, zwolnienie z długu i jednocześnie spowodowały, że brak jest podstaw do dalszej ochrony interesów wierzyciela, a egzekwowanie obowiązku dłużnika pozbawione jest zasadności.

W tym miejscu wskazać trzeba, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego – wyrażonym przykładowo w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2014 r. w sprawie III CSK 679/13 – powództwo przeciwegzekucyjne skierowane na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego może być skutecznie wniesione tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego w całości lub w określonej jego części. Dłużnik traci możliwość wytoczenia powództwa opozycyjnego z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w całości lub w określonej części w odniesieniu do już wyegzekwowanego świadczenia. Powództwo to jest więc niedopuszczalne w części, w której wykonalność tytułu wykonawczego wygasła na skutek jego zrealizowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 listopada 1988 r., I CR 255/88, ; z dnia 20 stycznia 1978 r. III CKN 310/77, ; z dnia 24 czerwca 1997 r., III CKN 41/97, ; z 4 kwietnia 2002 r. I PKN 197/01, z 14 maja 2010 r., II CSK 592/09).

Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14.05.2010 r. w sprawie II CSK 592/09 w którym wskazał, że powództwo przeciwegzekucyjne skierowane jest na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego. Może więc być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Prawo do wytoczenia powództwa opozycyjnego dłużnik traci z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku. Wbrew bowiem temu założeniu powszechnie w orzecznictwie i doktrynie przyjmowany jest pogląd, że w razie zupełnego zaspokojenia roszczenia z egzekucji na podstawie danego tytułu wykonawczego odpada możliwość wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego przewidzianego w art. 840 KPC, gdyż zgasła wykonalność wykonanego w całości tytułu wykonawczego. Taki też pogląd konsekwentnie prezentuje Sąd Najwyższy (por. wyrok I CR 255/88 z 17 listopada 1988 r., ; III CKN 310/77 z dnia 20 stycznia 1978 r., ; III CKN 41/97 z dnia 24 czerwca 1997 r.).

Stanowisko to jest oczywiste, jeśli zważyć, że powództwo przeciwegzekucyjne skierowane jest na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego. Może więc być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Prawo do wytoczenia powództwa opozycyjnego dłużnik traci z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku.

Sprawa sądowa opracowana przez Kancelarię

W niniejszej sprawie powódka żądała pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w części powołując się w pierwszej kolejności na przedawnienie roszczenia pozwanej w zakresie żądania egzekucji zaległych alimentów do dnia 5.11. (w tej dacie złożony został wniosek o egzekucje alimentów zaległych i bieżących). Zgodnie bowiem z treścią art. 117 § 2 KC po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Z okoliczności faktycznych niniejszej sprawy nie wynika, aby powód zrzekł się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zarzut przedawnienia jest częściowo zasadny. Sąd przyjął, kierując się powołanymi powyżej przepisami prawa, że świadczenia alimentacyjne I. B. za okres od 28 marca do dnia 5 listopada uległy przedawnieniu. W pozostałym zakresie zarzut przedawnienia jest nieskuteczny, albowiem z datą złożenia wniosku egzekucyjnego tj. w dniu 5.11. bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu.

Ponad to powódka nie udowodniła żadnej innej okoliczności (zdarzenia), wskutek którego można by uznać, że jej zobowiązanie wynikające ze spornego tytułu wykonawczego wygasło albo nie może być egzekwowane. Powódka nie udowodniła także wiarygodnymi dowodami, że spełniła świadczenia za okres co do którego domaga się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego. Twierdzenia powódki, że umówiła się z M. K. będącą przedstawicielem ustawowym I. B., że będzie płaciła wyłącznie kwotę 50 złotych miesięcznie w miejsce alimentów w kwocie 300 złotych, a w pozostałej części w ramach tego obowiązku alimentacyjnego będzie pomagała w opiece nad małoletnią wówczas I. B. co – jak zeznała – czyniła, nie zasługują na uwzględnienie, a nadto są niewiarygodne. Przeczą tym twierdzeniom powódki zeznania świadka M. K. i pozwanej I. B.. W niniejszej sprawie powódka nie przedłożyła żadnych dokumentów świadczących o częściowym wykonaniu zobowiązania wynikającego z wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 21 marca 2011 r. za okres sporny. Wyrok Sądu Rejonowego – III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 19 września 2017 r. III RC 240/16

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i specjalista od prawa rodzinnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach rodzinnych. Gdy nie pisze artykułów na blogu, reprezentuje swoich klientów w sądzie, dążąc do osiągnięcia najlepszych dla nich rozwiązań.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Rodzinnego w Poznaniu